A do të thotë rritja e madhe e papunësisë në SHBA se ne jemi të dënuar të durojmë papunësinë 30% për të cilën ka paralajmëruar Banka Federale e Rezervave të Shën Louisit?
Përgjigja është jo. Se sa do të rritet papunësia e lartë do të varet nga sa shpejt bëjmë testimin dhe sigurimin e pajisjeve mbrojtëse, duke na mundësuar të përcaktojmë se kur dhe ku është e sigurt të kthehemi në punë.
Por provat e hershme mbi aftësinë e vendeve si SHBA apo Britania e Madhe për të testuar dhe frenuar COVID-19 nuk janë më tërheqëse. Prandaj nuk është herët të fillosh të shqetësohesh se si papunësia do të ndikojë në ekonomitë dhe shoqëritë tona.
Në një skenar, kriza do të krijojë mbështetje për udhëheqësit e fortë që mund të nxjerrin direktiva të rrepta dhe t’i zbatojnë ato me çdo mjet të nevojshëm. Ne kemi parë se si Kina, nën Presidentin Xi Jinping, ishte në gjendje të mbyllte Wuhan, të kufizojë lëvizshmërinë dhe të përmbajë koronavirusin (tani për tani). Ne kemi parë gjithashtu se si kriza inkurajon politikën e identitetit – si Presidenti Trump e përdor atë për të justifikuar tendencat e tij ksenofobike. Ne kemi parë se si kriza ngjall nacionalizmin, pasi vendet mbyllin kufijtë e tyre dhe ndalojnë eksportet e pajisjeve mjekësore.
Në ekstrem, mund të imagjinohet se kriza duke goditur ideologjinë në arkivolin e revolucionit Thatcher-Reagan. Ideja që qeveria duhet të heqë dorë nga aksionet e saj në infrastrukturë thelbësore është braktisur, në Britani në rastin e hekurudhave dhe në SHBA, me perspektivë, linjat ajrore. Ne jemi duke e provuar që sektori privat, organet bamirëse dhe qeveria lokale të vetme nuk mund të mbështeten në shërbime thelbësore.
Edhe nëse papunësia rritet në nivelet e Depresionit të Madh, ajo mund të kthehet shpejt përmbys me zbutjen e masave drakoniane dhe mbështetje nga politikat fiskale dhe monetare.
Por nuk është ama vetëm papunësia e lartë që çoi në shtetin e mirëqenies, ekonominë e përzier dhe qeverinë më të gjerë. Për më tepër, ishte Lufta e Dytë botërore dhe realizimi që siguria kombëtare, madje mbijetesa kombëtare, kërkonte sakrificë të përbashkët, dhe se mbështetja publike për ata që sakrifikuan ishte e domosdoshme dhe e duhur. Raporti i Beveridge që krijoi shtetin e mirëqenies britanike ishte një produkt jo vetëm i viteve ’30, por edhe i luftës së dytë botërore. Projekt-ligji i GI që zgjeroi mundësitë për arsim dhe pronësi të shtëpive për amerikanët ishte në të njëjtën mënyrë një trashëgimi e luftës. Në fund të fundit, ishte siguria kombëtare që lind sigurimet shoqërore.
Boris Johnson është zotuar se “ne duhet të veprojmë si një qeveri e kohës së luftës”. Donald Trump insiston që ai është një president i kohës së luftës. Nëse luftimi i virusit është me të vërtetë një luftë, atëherë trashëgimia e këtyre politikanëve dhe qëndrimet dhe vlerat e pasardhësve të tyre mund të rezultojnë më ndryshe nga sa presin tani.
D.B – SCAN
Burimi: The Guardian, shkrim nga Barry Eichengreen, politolog dhe ekonomist
